Het is natuurlijk geweldig nieuws dat de productie van hernieuwbare stroom in 2019 in Nederland met bijna 20 procent gestegen is. Het Centraal Bureau voor de Statistiek vertelt ons dat het grootste gedeelte van de groene stroom die ons land produceert van windmolens komt, maar het is de groep van de zonnepanelen die de grootste groei laat zien. En dat zie je terug als je om je heen kijkt. Maar deze positieve groei brengt ook twee problemen met zich mee. De netbeheerders kunnen de teruglevering van grote hoeveelheden stroom op piekmomenten niet aan en de installateurs hebben te weinig personeel in dienst om de toenemende vraag te beantwoorden.
6 miljoen huishoudens met zonnestoom in 2023 aldus Good!
Het duurzaam onderzoeksbureau Good! voorspelde in 2018 dat in Nederland in 2023 80 miljoen zonnepanelen geïnstalleerd zullen zijn. In 2018 was 2,5 procent van alle opgewekte groene stroom in Nederland afkomstig van zonnepanelen. Good! voorspelde twee jaar geleden dat in 2023 een kwart van alle energie duurzaam zou zijn, als de trend zich op deze manier door zou zetten. In 2023 zouden er volgens hen 80 miljoen zonnepanelen geïnstalleerd zijn, wat gelijk staat aan 80 miljoen huishoudens. “De groei van zonnepanelen gaat zelfs sneller dan voorspeld door de grootste specialisten” aldus Rolf Heynen van Good!.
Zonnepanelen in 2019: de feiten
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft in maart dit jaar de cijfers voor de productie van hernieuwbare energie in 2019 Nederland bekend gemaakt. In ons land werd 21,8 kilowattuur aan groene stroom geproduceerd dat jaar. Deze kwam voor 49 procent uit windmolens, 26 procent uit biomassa en 24 procent uit zonnepanelen. Daarmee groeide de hoeveelheid stroom die door zonnepanelen is opgewekt met wel 40 procent. Vergeleken met de 7 procent groei van stroom van windmolens, is dit natuurlijk bijzonder. De toename van het aantal zonnepanelen in Nederland is dus echt explosief en buiten verwachting groot.
Twee problemen
Dat het aantal zonnepanelen zou gaan groeien, dat is geen verrassing, want deze tendens is al in 2010 ingezet. Verwacht wordt dus dat het aantal zonnepanelen alleen nog maar zal toenemen. En ook al is dat voor het milieu positief nieuws, voor de netbeheerders en zonnepanelen installateurs veroorzaakt dit problemen. Zij zijn namelijk de verantwoordelijke partijen voor het aanleveren van zonnepanelen en het verwerken van de toename aan stroom. Als zij deze groei niet aankunnen, dan is het mogelijk dat er een tijdelijke stop gezet moet worden op de installatie van zonnepanelen.
De druk op het elektriciteitsnetwerk
De reden waarom de netbeheerders met de handen in de haren zitten is omdat zonnepanelen niet altijd dezelfde hoeveelheid stroom leveren. De pieken zijn tussen februari en oktober en dan voornamelijk als de zon het hoogste staat. Tijdens die momenten gaan zonnepanelen in Nederland dus ineens een grote hoeveelheid stroom opwekken en dit wordt allemaal tegelijk teruggeleverd aan het energienetwerk. Dit netwerk is daar niet op gemaakt en kan deze pieken niet aan. Als de hoeveelheid zonnepanelen gaat toenemen zoals voorspeld wordt, dan moet hier snel een oplossing voor gevonden worden. En de netbeheerders hebben al aan de bel getrokken.
Wat zijn de oplossingen?
De oplossing voor deze problemen op de lange termijn is om het netwerk aan te passen en de infrastructuur te verbeteren. Daar gaat echter jaren inzitten en die tijd hebben we niet. Plannen voor zonneparken worden al uitgesteld omdat de netbeheerders deze toename van stroom op het netwerk niet kunnen verwerken. Vooral in de dunbevolkte gebieden waar de stroomafname relatief klein is vergeleken van de rest van het land is dit een groot probleem.
Curtailing en peak shaving
De oplossing op de korte termijn is om de stroom op te slaan, peak shaving genoemd. Dit kan met een thuisbatterij, maar ook de zonneparken zullen dit moeten gaan doen. Deze batterijen voor opslag zijn op dit moment nog erg duur, maar die prijs zal naar alle waarschijnlijkheid dalen. De afschaffing van de salderingsregeling in 2023 zal de plaatsing van een batterij alleen maar interessanter maken. Een andere oplossing kan zijn dat bedrijven en andere grote afnemers vooral stroom gaan gebruiken als er veel elektriciteit beschikbaar is en zo het net in balans proberen te houden. Een laatste en zeker niet de beste oplossing is curtailing: het (gedeeltelijk) uitzetten van zonneparken. Dit levert weggegooide energie op en is dus alleen in noodsituaties een optie.
Hoeveel installateurs zijn er nodig?
De installatiebedrijven van zonnepanelen hebben ook een probleem, want deze moeten door iemand worden geïnstalleerd. Daarvoor zouden er in 2023 volgens Good! 700% meer installateurs nodig zijn en de CBS geeft aan dat dit mogelijk zelfs meer is. Er moet worden geïnvesteerd in onderwijs en training van meer monteurs. Deze bedrijven hebben te maken met een grote druk en te weinig personeel. Het is te zien of zij de toenemende vraag naar zonnepanelen in kunnen vullen en hier gehoor aan kunnen geven.
16 procent duurzame energie in 2023
Even losstaand van de bovengenoemde cijfers wil de Nederlandse overheid dat in 2023 16 procent van alle energie van duurzame bronnen komt. En zo ver zijn we nog niet. Het aanschaffen van zonnepanelen blijft een goed idee en jouw kans om bij te dragen aan een beter milieu en de klimaatdoelstellingen. Als je dan ook aandacht besteedt aan je gasverbruik en je woning laat afsluiten van het gasnetwerk, dan ben je volledig voorbereid op een duurzame toekomst.
